สารอาหารที่ให้พลังงาน

ในการดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิตรวมถึงคนเรานั้นจำเป็นจะต้องอาศัยพลังงานเพื่อที่จะให้เราสามารถทำกิจกรรมต่างๆเหล่านั้นได้ โดยพลังงานที่ร่างกายต้องการได้มาจากสารอาหาร 3 ประเภท ได้แก่ โปรตีน คาร์โบไฮเดรต และไขมัน ในบทความที่แล้วเราได้กล่าวถึงอาหาร 5 หมู่ ซึ่งเป็นอาหารที่เราควรจะได้รับในแต่ละวันไปแล้ว ในบทความนี้จะเสนอเกี่ยวกับอาหารสามในห้าหมู่นั้นอย่างละเอียดกันมากขึ้น ทั้งส่วนประกอบ แหล่งอาหารและปริมาณที่แนะนำในแต่ละวัน เนื่องจากสารอาหารกลุ่มที่ให้พลังงานนี้ ถ้าหากว่าเรารับประทานในปริมาณที่มากเกินไปจะเกิดการสะสมในร่างกายและเป็นสาเหตุของโรคอ้วนได้


สารอาหารประเภทโปรตีน
 

โปรตีนเป็นสารประกอบอินทรีย์ที่มีโมเลกุลใหญ่  ประกอบด้วยหน่วยที่เล็กที่สุดเรียกว่า  กรดอะมิโน  จำนวนมาก  โปรตีนธรรมชาติมีกรดอะมิโนเป็นองค์ประกอบอยู่ประมาณ 22 ชนิด  แต่ละชนิดมีโครงสร้างต่างกัน  ความแตกต่างในการเรียงลำดับและสัดส่วนที่รวมตัวกันของกรดอะมิโนต่างชนิดกัน  ทำให้เกิดเป็นโปรตีนชนิดต่างๆ มากมาย  ซึ่งแต่ละชนิดมีคุณค่าทางอาหารแตกต่างกัน  โปรตีนชนิดใดจะมีคุณค่าทางอาหารมากหรือน้อย  ขึ้นอยู่กับว่าโปรตีนชนิดนั้นย่อยสลายได้ง่ายและมีกรดอะมิโนที่จำเป็นครบถ้วนหรือไม่



กรดอะมิโนที่จำเป็น   คือ  กรดอะมิโนที่ร่างกายไม่สามารถสังเคราะห์ขึ้นเองได้แต่ต้องได้จากอาหารที่กินเข้าไปเท่านั้น มี 8 ชนิด จากทั้งหมด 22 ชนิดที่พบในธรรมชาติ ที่เหลือเป็นกรดอะมิโนที่ไม่จำเป็น  ซึ่งนอกจากจะได้จากอาหารแล้วร่างกายยังสามารถสังเคราะห์ขึ้นเองได้ด้วย
โปรตีนเป็นสารอาหารหลักที่สำคัญและจำเป็นอย่างยิ่งต่อร่างกายในการสร้างเซลล์เนื้อเยื่อต่างๆ  และเป็นส่วนประกอบสำคัญของเอนไซม์ ฮอร์โมน เฮโมโกลบิน และแอนติบอดีหรือภูมิคุ้มกัน  ร่างกายของคนเรามีโปรตีนอยู่ประมาณร้อยละ 20 ของนำหนักตัว  โปรตีนนอกจากจะจำเป็นต่อการเจริญเติบโตของร่างกายแล้ว  ยังให้พลังงานแก่ร่างกายอีกด้วย  โดยมาเผาผลาญให้เกิดพลังงานทดแทน  แต่ในกรณีที่ร่างกายได้รับคาร์โบไฮเดรตและไขมันอย่างเพียงพอแล้ว  ร่างกายจะสงวนโปรตีนไว้ใช้เพื่อเสริมสร้างการเจริญเติบโตและหน้าที่สำคัญอื่นๆ

ในวันหนึ่งๆ  ร่างกายคนเราควรจะได้รับสารอาหารประเภทโปรตีนในปริมาณ 1 กรัมต่อน้ำหนักร่างกาย 1 กิโลกรัม  แต่ร่างกายขึ้นอยู่กับวัย เพศ และสภาพของร่างกายด้วย ดังตารางต่อไปนี้

ตาราง 1 แสดงปริมาณโปรตีนที่ร่างกายของคนในวัยต่างๆ ต้องการต่อวัน

อายุ
น้ำหนัก (กิโลกรัม )
ปริมาณโปรตีน (กรัม / วัน )
    
 ทารก  3  -  5  เดือน
        6  -  12  เดือน
 เด็ก    1  -   3   ปี
           4  -  6   ปี
           7  -  9   ปี
    ชาย   10  -  12 ปี
          13  -  15 ปี
 16   -  19  ปี
    หญิง  10  -  12  ปี
13  -  15  ปี
16  -  19  ปี
    ชาย   20 ปี +
    หญิง   20 ปี+


6
7 -   8
12
16
22
29
42
54
31
44
48
58
 50

13
14
17
21
26
34
50
57
37
49
45
51
44

 หมายเหตุ เรื่องราวเกี่ยวกับโปรตีนนั้นยังมีรายละเอียดอีกมาก แต่ในที่นี่ขอกล่าวแค่พอสังเขป หรืออาจจะมีเพิ่มมากขึ้นในบทความต่อๆไป